Nye læreplanar

I dag kom Kristin Clemet og UFD med den endelege "læreplanen" for grunnskulen og vidaregåande opplæring. Eg har såvidt bladd i den delen av planen som gjeld norskfaget. Det er ikkje så mykje som er endra i høve til den versjonen Utdanningsdirektoratet laga. (Noregs Mållag laga ei grundig høyring til denne; den finst ikkje på Mållag sine heimesider, merkeleg nok, men er referert ein god del til i UFD og Utdanningsdirektoratet sine "vurderingar".)

For nynorsken er det viktig at den nye læreplanen presiserer at det skal vere sjølvstendig karakter for hovudmål og sidemål i ungdomsskulen og i vg2. Derimot er det ikkje presisert kor mykje sidemålsdelen skal telje for norskkarakteren i grunnkurs på allmennfag. Elles rydda jo direktoratet litt opp etter den førre høyringsrunden.

Det er elles interessant å merke seg at ordet "nasjonalt" no har kome inn to gonger. Det førre utkastet hadde ingen tankar om den nasjonale rolla til norskfaget; derimot var det svært mykje om globalisering. Samstundes er det ei merkeleg oppfatning norskfaget no skal gi av korleis "det norske" vart skapt. Det førre utkastet fekk pepar, av di det ville forklare korleis ”ulike forestillinger om det norske har blitt konstruert (...) på 1800- og 1900-tallet”. Det vert her implisert at “det norske” er noko som vart skapt på 1800-talet og skal koplast eintydig til nasjonalromantikken. No vert det sagt at ein skal "forklare hvordan ulike forestillinger om det norske ble skapt i sentrale tekster fra 1800 til 1870". Tja, kva skal ein seie til det? Garborgs tekst om den nynorske nasjonalitetsrørsla er frå 1872, og er såleis for seint ute...

Framleis er det mange målsetnader som er såpass ambisiøse at dei (med min kjennskap til nyutklekkja lærarar som veit mykje om litteratur og minimalt om språk) må vere urealistiske (t.d. jamføre norsk med samisk og jamføre norrønt med moderne norsk). At dei mange måla elles ikkje er rangerte, gjer at læraren sjølv må gjere eit utval, og då får smørbrødlista avgrensa verdi.