Dansketida tek hemn

Den utan tvil mest nedslåande språkpolitiske hendinga i år kom 18. desember. Då gjekk ein samla kulturkomite på Stortinget inn for å gi grunneigarar særleg makt i normering av namesaker. Innstillinga frå komiteen kan lesast her. Noko av det mest kreative i innstillinga er at ein viser til skriveformer som er innførde på eit historiske seinare tidspunkt enn det som er opphavet til namnet; det vil i praksis seie dansketida. Slike former vil ein no opne opp for (t.d. Wiig for Vik og Hoel for Hol). Kulturkomiteen meiner nemleg det har "en historisk verdi i å kunne videreføre skriveformen fra den tid da en begynte å fastsette stedsnavn i skriftlig form". Dette synet inneber eit paradigmeskifte i høve til det som har vore gjeldande namnepolitikk. Men no er tydelegvis fornorskingsperioden over. Dansketida tek hemn. Vi ser ei refordansking av språkpolitikken.

Sidan grunneigarar kan få gjennomslag for "sine" former vil vi no få valfridom i skrivemåten av namn, dvs. former som "Vikaskjæret", "Vigskjæret" og "Wichskjæret" om einannan, jf. denne illustrasjonen.

Det er ganske spesielt at ein samla kulturkomite har gått inn for det ein har gjort. Senterpartiet er rett nok eit interesseparti for grunneigarar, så der er det gjerne ikkje anna å vente, men at AP, SV, KrF og Venstre gjennom ei dok 8-sak no har lagt grunnlaget for ei total kursendring i norsk namnepolitikk, i retning grunneigarstyre av namnepolitikken, det er faktisk litt overraskande.

Truleg kan vi i tida framover få inn nye Dok 8-framlegg t.d. om nynorsk frå FrP/Høgre i kulturkomiteen. Då kan det med såpass veike kulturpolitikarar som tydelegvis finst i kulturkomiteen, fort vise seg at språkpolitiske innstillingar (som Språkmeldinga) har liten verdi.

"Skolen"

Det er fleire som har etterlyst NRK sin dramaserie "Skolen" på dvd. Etterlysinga er på sin plass, og vil nytte høvet her til å oppmode rette vedkomande om å gjere noko i saka.

Når vi er inne på tv-seriar om skulen. Wikipedia har ei liste over ein del engelskspråklege slike. Men der er fåe seriar med lærarane i fokus. Lektor Tørrdal i "Stompa" er rett nok tøff, men vi får diverre ikkje vite så mykje om han.

Bokmål må kvoterast inn ved UiB

No melder Bergens Tidende at Universitetet i Bergen bryt Mållova ved å ha for mykje nynorsk. Der er over 80 prosent nynorsk i det eksterne tekstmateriellet, og det er for mykje, seier Språkrådet. Formidlingsavdelinga ved UiB seier på si side seg ikkje lei for at der er for mykje nynorsk, medan rektor meiner at ein no må kvotere inn meir bokmålsbruk, slik at det vert minst 25 prosent bokmål.

Greitt nok, i og for seg, Mållova skal fylgjast, men då må Politiet og andre lovbrytarar gjere liknande når det gjeld nynorsken. Eigentleg burde visse institusjonar som UiB, Høgskulen i Volda og Høgskulen i Sogn og Fjordane kunne få høve til å bruke meir nynorsk enn 75 prosent, av di det er tale om å synleggjere nynorsken og å vege opp i høve til den generelle neglisjeringa av Mållova.

Når det gjeld UiB, har ein her har ein medviten politikk om å styrkje nynorsken, og ein har lukkast når det gjeld eksternt materiell. Men når vi ser på intern målbruk innanfor administrasjonen, er det mykje som står att å gjere. Så det er aldri slik at ein kan liggje på latsida som målmann.

Gamle og nye blødmer

Det er vorte desember, og nok ein gong slår den økologiske isprodusenten Øystein Skjæveland til med gamle og nye blødmer i høve adventstida. Det heile finn stad på Logen Bar i Bergen tysdagskvelden kl. 19.30. Tilskiparen lokkar med gratis inngang. Om det så vert gratis is, er meir usikkert. Ein må møte fram for å få svar på det.